จังหวัดพะเยามีเนื้อที่ประมาณ 6,335 ตารางกิโลเมตร ประกอบไปด้วย 9 อำเภอได้แก่ อำเภอเมืองพะเยา อำเภอจุน อำเภอเชียงคำ อำเภอเชียงม่วน อำเภอดอกคำใต้ อำเภอปง อำเภอแม่ใจ อำเภอภูซาง และอำเภอภูกาม จังหวัดพะเยาเป็นเมืองที่มีประวิศาสตร์เก่าแก่ เดิมชื่อว่า เมืองภูกามยาว หรือพยาว เป็นเมืองเก่าแก่เมืองหนึ่งในแถบภาคเหนือ มีอายุกว่า 900 ปี ร่วมสมัยเดียวกับเมืองเชียงแสน จังหวัดเชียงราย เมืองพยาวเจริญรุ่งเรืองสูงสุดในสมัยพ่อขุนงำเมือง ต่อมาก็ตกเป็นเมืองขึ้นไปตามการเปลี่ยนแปลงการปกครองของอาณาจักรต่างๆ ที่ผลัดกันมีอำนาจในแถบนี้ จนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เมืองพยาวได้เปลี่ยนชื่อเป็นเมืองพะเยา และเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดเชียงราย จนกระทั่งปี พ.ศ. 2520 พะเยาจึงได้รับยกฐานะจัดตั้งขึ้นเป็นจังหวัด พะเยาเป็นเมืองที่มีเสน่ห์ สงบเงียบ โดยมีกว๊านพะเยาเป็นเสมือนสัญลักษณ์การท่องเที่ยวประจำจังหวัด มีศิลปวัฒนธรรม วัดวาอารามต่างๆ อันงดงาม และวีถีชีวิตชาวไทยลื้อที่อพยพมาจากดินแดนสิบสองปันนาในประเทศจีนเป็นสิ่งที่น่าสนใจของจังหวัด
